Συστράτευση για την ανάδειξη των αρχαίων στα παράλια

ΤΟΝΙΣΤΗΚΕ ΣΤΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΡΟΧΘΕΣ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΣΤΗ ΒΕΛΙΚΑ

Ας γίνουμε όλοι εθελοντές στη μεγάλη προσπάθεια

 

«Η σημερινή σας αθρόα παρουσία στην εκδήλωση δείχνει ότι σαν Δήμος και Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων μπορούμε να στηριχθούμε σε σας και από κοινού να προσπαθήσουμε για την ανάδειξη των σπουδαίων αρχαιολογικών θέσεων της Μελιβοίας, με πρωτεργάτες τους αρχαιολόγους».

Με αυτά τα λόγια έκλεισε την ομιλία του ο Δήμαρχος Μελιβοίας κ. Αντώνης Γκουντάρας, στη Σαββατιάτικη εκδήλωση- αρχαιολογική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία από το Δήμο Μελιβοίας και την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Στο κατάμεστο ανοιχτό θέατρο θάλασσας στη Βελίκα 400 και πλέον άτομα παρακολούθησαν την παρουσίαση της τραγωδίας του Σοφοκλή «Φιλοκτήτης», έκδοση του Δήμου Μελιβοίας, που έγινε από τον ποιητή Κώστα Λάνταβο, μεταφραστή του αρχαίου κειμένου. Ο ομιλητής τόνισε το τραγικό μεγαλείο του ήρωα Φιλοκτήτη και τα διαχρονικά μηνύματα που εκπέμπει η τραγωδία του Σοφοκλή. Στη συνέχεια ο ποιητής διάβασε κείμενο του φιλόλογου Θωμά Ψύρρα, ο οποίος έγραψε τα εισαγωγικά σχόλια της έκδοσης, ενώ αποσπάσματα του έργου διάβασε η ηθοποιός Πόπη Πελτεκοπούλου.

Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης 4 επιστήμονες παρουσίασαν μια σύνοψη των αρχαιολογικών ερευνών για τη Μελίβοια, τη σημαντικότερη πόλη των παραλίων του Κισσάβου, που αναφέρεται από τα ομηρικά χρόνια και το βασιλιά Φιλοκτήτη, μέχρι τον 5ο αι. μ.Χ.

Ο αρχαιολόγος Αθανάσιος Τζιαφάλιας, πρώην διευθυντής της Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Λάρισας, και ανασκαφέας του αρχαιολογικού χώρου Σκιαθά Αγιοκάμπου, παρουσίασε τη σύνοψη των ερευνών του στην περιοχή του δήμου Μελιβοίας που έγιναν στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Στη θέση «Σκιαθά», πάνω από το λιμάνι, αποκαλύφθηκε μια σημαντική αρχαία οχύρωση, έκτασης 55 στρεμμάτων, που έφερε κατά διαστήματα τετράγωνους πύργους. Στο εσωτερικό της ανασκάφηκαν μεγάλα οικοδομήματα, ενώ έξω από την οχύρωση εντοπίστηκαν οργανωμένα νεκροταφεία. Τα ευρήματα χρονολογούν την πόλη από τον 5ο αι. π.Χ., ενώ η οχύρωση κτίστηκε τον 3ο αι.π.Χ. Κατά τον ανασκαφέα, η πόλη αυτή δεν είναι η Μελίβοια, διότι η έκτασή της είναι μικρή σε σχέση με τη σπουδαιότητα που της αποδίδουν οι ιστορικές πηγές. Οι έρευνές του επεκτάθηκαν στα κάστρα Σκήτης, Βίγλας και Καστρί Βελίκας, για να καταλήξουν ότι η αρχαία πόλη βρισκόταν στην τελευταία θέση, παρόλο που τότε καλυπτόταν από βλάστηση.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και ο γνωστός επιγραφολόγος Bruno Helly, ερευνητής για πολλές δεκαετίες της ιστορίας και τοπογραφίας των θεσσαλικών πόλεων. Στην ανακοίνωσή του, που πλαισίωσε με φωτογραφική παρουσίαση, αναφέρθηκε στη θέση των αρχαίων πόλεων των παραλίων του Κισσάβου με βάση το ποίημα του Απολλώνιου Ρόδιου Αργοναυτικά (2ος αι. π.Χ.), που περιγράφει την πορεία των Αργοναυτών από τον Παγασητικό προς τη Χαλκιδική. Ο ερευνητής άρχισε την παρουσίασή του με τη φωτογραφία του πλοίου της Αργούς από το λιμάνι του Βόλου, αφού σύμφωνα με το κείμενο αυτό, που τροποποιεί και συμπληρώνει τις απόψεις άλλων γεωγράφων της αρχαιότητας, το λιμάνι του Σκιαθά απετέλεσε τον πρώτο σταθμό των Αργοναυτών στην πορεία τους προς την Κολχίδα. Εκεί τοποθετείται ο τάφος του ήρωα Δόλοπα, σημαντικό ιερό, με το οποίο σχετιζόταν η σκαλιστή σκάλα και οι τετράγωνες βαθύνσεις για στερέωση αφιερωμάτων, που σώζονται ακόμη στο βράχο πάνω από το λιμάνι του Αγιοκάμπου. Την αρχαία πόλη που ανασκάφηκε εκεί ταυτίζει με τη Μαγνητική πόλη Ευρεαί, γνωστή από νομισματικές μαρτυρίες.

Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΚΙΑΘΑ

Στη συνέχεια έλαβε το λόγο ο αρχαιολόγος του Μουσείου Βόλου Χαράλαμπος Ιντζεσίλογλου, ο οποίος πραγματοποίησε έρευνες στην περιοχή Σκιαθά στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Ο ερευνητής τόνισε τη σπουδαιότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων της θέσης αυτής, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται σημαντικά αρχαία αγάλματα και αγγεία από τον 5ο αι. π.Χ. καθώς και παλαιότερα. Τα ευρήματα αυτά άρχισαν να συγκεντρώνονται ήδη από τη δεκαετία του 1930, αρχικά στο Μουσείο Βόλου και αργότερα, μετά το 1973, σε εκείνο της Λάρισας. Τονίστηκε ιδιαίτερα ένα άγαλμα του Διονύσου, που δείχνει τη σημασία της λατρείας του σε ένα χώρο με εκτεταμένη αμπελοκαλλιέργεια, αφού είναι γνωστό ότι η αρχαία Μελίβοια έκανε εξαγωγές κρασιού και στα νομίσματά της κυριαρχούσε ο Διόνυσος και το σταφύλι. Επίσης αναφέρθηκε και σε επιγραφές αρχαίων ιερών, καθώς και σε πήλινο σφράγισμα με την επιγραφή Μελιβοιέων, για να καταλήξει ότι στο χώρο του Σκιαθά πρέπει να τοποθετηθεί η αρχαία Μελίβοια.

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΒΕΛΙΚΑΣ

Την εκδήλωση έκλεισε η αρχαιολόγος της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Σταυρούλα Σδρόλια, η οποία περιέγραψε τις έρευνες της υπηρεσίας στο Κάστρο Βελίκας. Στη θέση αυτή αποκαλύφθηκε πρόσφατα οχύρωση των βυζαντινών χρόνων, έκτασης 21 στρεμμάτων, κάτω από την οποία σώζεται σημαντικό τμήμα αρχαίας οχύρωσης. Ερευνήθηκαν η νότια και ανατολική πλευρά του φρουρίου, που διατηρούνται σε καλή κατάσταση και σε ύψος μέχρι 3 μ., και επισημάνθηκαν αρκετά κτίρια στο εσωτερικό του. Τις τελευταίες μέρες βρέθηκε δίπλα στην ανατολική πύλη και μία εκκλησία, που το πλάτος της ξεπερνά τα 16 μ. Στους πρόποδες του λόφου σώζονται νεκροταφεία και στη γύρω επίπεδη έκταση υπάρχουν πολλά ίχνη της πρωτοβυζαντινής πόλης αλλά και της παλαιότερης, της οποίας η οχύρωση του λόφου αποτελούσε την ακρόπολη. Στη θέση αυτή μπορεί να τοποθετηθεί η Μελίβοια των πρώτων Βυζαντινών Χρόνων, που αναφέρεται από το συγγραφέα Στέφανο Βυζάντιο τον 5ο αι. μ.Χ.

ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ

Τα πλούσια ευρήματα δείχνουν τη μεγάλη σημασία των αρχαιολογικών θέσεων του Δήμου Μελιβοίας, όπως τόνισε και ο δήμαρχος Αντώνης Γκουντάρας στην προλογική ομιλία του. Από αυτές επιλέχθηκε σε πρώτη φάση για ανάδειξη η ακρόπολη στο Κάστρο Βελίκας και συντάχθηκε στερεωτική μελέτη η οποία και θα κατατεθεί στο ΕΣΠΑ. Κλείνοντας την εκδήλωση, ο δήμαρχος, ευχαρίστησε θερμά τους ομιλητές και τους παρευρεθέντες – που κυριολεκτικά κατέκλυσαν το θέατρο της Θάλασσας – και τους κάλεσε να συμμετάσχουν στη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλουν οι Αρχαιολογικές Υπηρεσίες και ο Δήμος Μελιβοίας. «Ας γίνουμε όλοι εθελοντές, στη μεγάλη αυτή προσπάθεια», τόνισε ο Δήμαρχος. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν εθελοντές για τον καθαρισμό των χώρων, στην ιστοσελίδα του Δήμου: www.melivoia.gr.